Zorg regelen gaat verder dan inkopen
Net als andere organisaties heeft Zorg & Zekerheid de opdracht gekregen om bij te dragen aan het WoZo-programma. Annebel Wijsman vertelt: “Onze klanten moeten de mogelijkheid krijgen voor huisvesting die past bij hun zorg- en welzijnsbehoeften. Wij zijn als zorgverzekeraar en zorgkantoor verplicht om de zorg te regelen en dat gaat verder dan alleen zorg inkopen. Als je in een huis woont waar je de zorg niet kan ontvangen, dan houdt het namelijk al snel op. Daarom zetten we ons met de regio in voor de beschikbaarheid van woningen waar je zorg kunt krijgen.”
Om aan de groeiende behoefte aan geschikte woningen met zorg te kunnen voldoen, moeten organisaties met elkaar in gesprek gaan en samenwerken. Zorg & Zekerheid besloot daarom het manifest te ondertekenen.
“Er zijn zoveel verschillende partijen. Zonder dit samenwerkingsverband hadden we afzonderlijk met al die partijen moeten gaan zitten en dat kost veel tijd. Nu komen we regelmatig samen, zowel online als fysiek, zodat we elkaar beter en sneller kunnen helpen. Ook zorgen dit soort samenwerkingen ervoor dat we vanuit zorg de banden versterken met welzijn” licht Annebel toe.
Wonen naadloos integreren met zorg
Annebel kreeg als zorginkoper de gemeente Haarlemmermeer onder haar hoede. Nadat de woon-zorgvisie werd ontwikkeld, zag ze het als haar rol om met haar kennis over wonen met zorg bij te dragen aan de behoefte voor geschikte woningen voor ouderen en gehandicapten en de langdurige geestelijke gezondheidszorg. Ze gaat hierbij op zoek naar manieren om de zorg naadloos te integreren in de leefomgeving van mensen, met daarbij de nieuwe norm uit het WoZo-programma in het achterhoofd: zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan.
Een praktisch voorbeeld van hoe zij dit doet, is door mee te kijken bij een tender waar de gemeente mee bezig was. “Mirjam van Beek, beleidsadviseur Wonen met Zorg bij de gemeente, die ook in onze Regiegroep zit, was bezig met een tender over vastgoed. We spreken elkaar regelmatig, dus toen ik hoorde dat ze met de tender bezig was, bood ik mijn hulp aan. Ik heb geholpen bij het opstellen van de tekst, zodat zorgpartijen zich konden inschrijven om zorg via het Volledig pakket thuis (vpt) te leveren. We wilden voorkomen dat de tender alleen intramurale zorg zou toestaan, omdat er geen ruimte is om meer verpleeghuisplekken te creëren. Ook hebben wij onze inzichten vanuit de regio met elkaar gedeeld. Hieruit bleek dat er behoefte is aan woningen die prijstechnisch onder of in de buurt van de sociale huurwoningen liggen.”
Het samenwerken geeft voor alle partijen veel inzicht vertelt Annebel: “Zo leer ik van Paul Tuijp (Ymere) en Yvonne van Veen (Eigen Haard) veel over de wereld van de woningbouwcoöperaties en waar hun grenzen en mogelijkheden liggen.”
Werken aan een standaard methode
Veranderingen kosten tijd. “Het zou ideaal zijn als we met elkaar een standaard methode weten te vinden om een zorgzame buurt te maken. Mijn hoop is dat we in gemeente Haarlemmermeer op een gegeven moment zover zijn dat zorgzaam wonen in de buurt standaard is” zegt Annebel. Het kan dan gaan om nieuwbouw, maar juist ook om bestaande bouw.
“Bewoners willen vaak ook in hun eigen wijk blijven wonen. Misschien verhuizen ze op een gegeven moment van hun eengezinswoning naar een appartement, maar verder blijven ze het liefst in hun vertrouwde omgeving waar ze hun netwerk hebben.”
Samenwerken over domeinen heen
Er zitten wel uitdagingen om de ambities die zijn geformuleerd in het manifest voor elkaar te krijgen. “We zouden over domeinen zoals GGZ, ouderenzorg en gehandicaptenzorg heen moeten kijken en meer moeten samenwerken, maar in realiteit werkt het anders. We proberen het wel door wat vaker bij elkaar over de schutting te kijken, maar het blijft complex. Wmo is voor Wmo bedoeld, dat is heel afgebakend. Vaak gebruiken cliënten tegelijkertijd vergoedingen uit verschillende domeinen. En als het niet tegelijkertijd is, dan wel achtereenvolgend, als ze van Wmo naar Wlz doorstromen. Dit betekent deels dat hoe beter we de bewoner ondersteunen en steunen vanuit de Wmo, hoe langer de instroom naar de Wlz kan worden uitgesteld. Wat je nu investeert in de Wmo, heb je later minder nodig in Wlz.”
De recente wetgeving voor domein overstijgende samenwerking biedt hierin meer flexibiliteit, maar daarmee zijn we er nog niet. “Uiteindelijk is alles sociaal maatschappelijk geld. Als je heel overkoepelend hiernaar kijkt en burgers vraagt hoe je het geld zo efficiënt mogelijk besteedt, maakt het niemand uit uit welk potje het komt.” legt Annebel uit. “Ik denk niet dat die domeinen gaan verdwijnen, maar hopelijk komen er betere regelingen.”
Pilotprojecten
Aan het einde van ons gesprek reflecteert Annebel op de toekomst en wat zij hoopt te bereiken binnen het komende jaar. Ze hoopt dat op diverse locaties, zowel in nieuwbouwwijken als bestaande buurten, zorgzame buurten actief uitgerold worden. “We hebben al een aantal buurten en technieken geïdentificeerd die we willen testen. Deze pilotprojecten zullen ons waardevolle inzichten bieden die we kunnen toepassen in andere regio’s.”
Of het nu vanuit een verpleeghuis, een zorginstelling of een buurthuis is; er zijn talloze manieren om een zorgzame buurt te ontwikkelen. “Hoe je dat precies invult, bepalen de mensen om wie het gaat. Hoe willen zij hun leven leiden en wat is de rol van wonen en welzijn daarin? Deze vragen moeten we onszelf blijven stellen om innovatieve en duurzame oplossingen te ontwikkelen die de kwaliteit van leven voor iedereen in Haarlemmermeer verbeteren.”